Dans is al lang verweven met sociale bewegingen en weerspiegelt en geeft vorm aan het culturele, politieke en sociale landschap van samenlevingen. Dit themacluster onderzoekt de historische en hedendaagse verbindingen tussen dans en sociale bewegingen door de lenzen van dansociologie, etnografie en culturele studies.
Historische verbindingen
Dans als ritueel en verzet: Door de geschiedenis heen is dans gebruikt als een vorm van ritueel en verzet binnen sociale bewegingen. In veel culturen diende dans als een manier om tradities, overtuigingen en strijd over te brengen, vaak in lijn met sociale, politieke en religieuze bewegingen. Van inheemse ceremoniële dansen tot de opstandige bewegingen van onderdrukte volkeren: dans is een krachtig instrument geweest voor het uiten en behouden van culturele identiteit.
Dans als instrument voor sociale verandering: In de 20e eeuw gebruikten de burgerrechtenbeweging en de feministische beweging dans als een middel om te protesteren en rechten te doen gelden. De opkomst van moderne danspioniers als Isadora Duncan en Martha Graham bracht een revolutie teweeg in de dans als een vorm van artistieke expressie die aansluit bij sociale en politieke doelen.
Hedendaagse verbindingen
Dans als een vorm van activisme: In recentere tijden is hedendaagse dans voortdurend in aanraking gekomen met sociale bewegingen en heeft het als platform voor activisme en belangenbehartiging gediend. Choreografen en dansers nemen deel aan uitvoeringen die kwesties als genderongelijkheid, LGBTQ+-rechten, milieuoverwegingen en raciale rechtvaardigheid aan de orde stellen. Via hun kunst dragen ze bij aan het maatschappelijk discours en zetten ze aan tot reflectie en actie.
Globalisering en hybridisering van dansvormen: Met de toenemende onderlinge verbondenheid van samenlevingen is dans een voertuig geworden voor intercultureel begrip en solidariteit. De samensmelting van traditionele en hedendaagse dansvormen heeft geleid tot de creatie van nieuwe en evoluerende bewegingsvocabulaires, die de onderlinge verbondenheid van mondiale sociale bewegingen benadrukken.
Invloed op dansociologie, etnografie en culturele studies
Dansociologie, etnografie en culturele studies zijn sterk beïnvloed door de verbindingen tussen dans en sociale bewegingen. Deze academische disciplines proberen te begrijpen hoe dans de samenleving weerspiegelt en vormgeeft, waarbij ze de kruispunten van macht, identiteit en communicatie binnen danspraktijken onderzoeken.
De rol van dans bij het vormgeven van sociale identiteiten: Dansociologie onderzoekt hoe danspraktijken een weerspiegeling zijn van sociale identiteiten en licht werpen op kwesties als ras, geslacht, klasse en meer. Het onderzoekt hoe dans een medium wordt voor het construeren en communiceren van sociale en culturele verhalen, en draagt bij aan het begrip van sociale bewegingen.
Culturele kennis belichamen door middel van dansetnografie: Dansetnografie onderzoekt de culturele betekenis van beweging en dans binnen specifieke gemeenschappen en biedt inzichten in de manieren waarop sociale bewegingen zich manifesteren in lichaamsexpressie. Het probeert de geleefde ervaringen van individuen binnen sociale bewegingen vast te leggen en te analyseren door de lens van dans- en bewegingspraktijken.
Culturele studies en de politiek van dans: Culturele studies onderzoeken de politieke dimensies van dans en benadrukken hoe dans kruist met machtsstructuren en ideologieën. Het onderzoekt kritisch de manieren waarop dans deelneemt aan, zich verzet tegen of ondermijnt van dominante sociale normen en praktijken, wat bijdraagt aan een dieper begrip van sociale bewegingen en hun impact op dans.
Door een verkenning van historische en hedendaagse verbindingen tussen dans en sociale bewegingen biedt dit themacluster een alomvattend inzicht in de ingewikkelde relatie tussen dans en maatschappelijke verandering. Door danssociologie en etnografie te verweven met culturele studies krijgen we waardevolle inzichten in de veelzijdige rol van dans bij het vormgeven en reflecteren van sociale bewegingen.